Kijk, hier wordt het echt antroposofisch. Het etherlichaam is namelijk onzichtbaar! Dat leggen we uit.
Stel je voor, je bent op vakantie. Je bent er al even, dus je hebt alle gewone sores achter je gelaten en bent lekker uitgerust. ’s Ochtends word je wakker en je gaat naar buiten. Het is prachtig weer, je geniet van je omgeving en bent benieuwd wat deze dag zal brengen, je hebt er zin in! Hier is een etherlichaam, ofwel iemands vitaliteit, goed op peil.
Ether is energie
Het etherlichaam kan je zien als je energie, je vitaliteit, je levenskracht. Wanneer wij als mensen een dashboard hadden net als een auto, dan zou het de benzinemeter zijn waarop je kan zien of je tank vol is of bijna leeg. Maar omdat wij geen dashboard hebben en je ook op wilskracht door kan gaan, kan je zomaar met een lege tank komen te staan…Dat beeld van die tank is er niet voor niets. Het element van het etherlichaam is water, het vloeibare. Denk aan een plant die water nodig heeft , of het vruchtwater waarin we ons leven beginnen, of het feit dat we zelf overwegend uit water bestaan. We hebben het etherlichaam gemeen met de planten en de dieren, die leven en groeien immers ook.
Mensen kunnen moe zijn, dan prikken we bloed en dat is dan vaak helemaal goed. Logisch. Het lichaam doet zijn werk, voor zover we dat in het bloed kunnen controleren. Maar het etherlichaam kan evengoed “op” zijn. Alleen kunnen we dat met de huidige technieken niet meten.
Valt er aan ons dan niets te zien waaruit we de vitaliteit af kunnen leiden? Natuurlijk wel. Denk maar aan de mensen om je heen. Iemand die moe is en dus redelijk door zijn levenskrachten heen zit, kan bleek of vaal zijn, met een matte oogopslag en een slappe houding. Als een plant die water nodig heeft. De stem kan zachter zijn en iemand heeft als het ware weinig uitstraling. Het tegenovergestelde is iemand die bruist van de energie. Met veerkrachtige tred en heldere stem komt ze je tegemoet. Mensen met energie hebben vaak een stralende huid en een twinkel in hun ogen. En als het goed is kun je aan jezelf ook voelen hoe je in jouw energie zit. Of je je bed uit springt en denkt, wat gaan we doen vandaag! Of dat je je liever nog een keer omdraait en denkt, OMG, weer een dag.
Wat doet dan dat etherlichaam?
Door bovenstaande beschrijvingen krijg je al een beetje mee wat onze levenskrachten voor ons doen. Ten eerste gaat het letterlijk om je energie: ben je uitgerust en wat kan je aan?
Instandhouding en groei
Maar ook de energie die nodig is om je lichaam in stand te houden komt van het etherlichaam. Denk nog maar eens aan die miljoenen rode bloedcellen die elke seconde worden gemaakt of de energie die je hersens verbruiken. Het feit dat ons lichaam “het gewoon doet“, dat wil zeggen zichzelf in stand houdt (bijvoorbeeld oude cellen opruimt en vervangt, je temperatuur constant houdt, dat je organen het allemaal doen en zo kan ik nog wel even doorgaan), dat is bij gratie van de ruststofwisseling. Deze ruststofwisseling beslaat ruim de helft van ons totale energieverbruik.
Bij het in stand houden hoort ook groeien. In zijn eerste levensjaar verdrievoudigt een baby gemiddeld zijn lichaamsgewicht. Dat is een enorme groei waar je als volwassene niet aan moet denken (vermenigvuldig je eigen gewicht maar eens met drie en zo veel zou je dan over een jaar wegen).
Herstel
Het etherlichaam is essentieel voor herstel. Bijkomen van een vermoeiende activiteit bijvoorbeeld, maar ook van ziekte. Een wond die geneest of een gebroken bot dat aan elkaar groeit dat gaat allemaal onder regie van het etherlichaam. Daar komt een volgende functie de hoek om: het regisseren van processen, het bewaren van de onderlinge samenhang. Het etherlichaam is een meester in het afstemmen van de kleinste moleculaire processen terwijl het grote geheel en het einddoel (een aan elkaar gegroeid bot of nieuwe huid onder de korst) steeds voor ogen gehouden wordt. Het etherlichaam heeft in die zin een relatie met de tijd (1).
Denken en verbeelding
Een andere functie van het etherlichaam is de verzorging van het denken, van geheugen en concentratie. Wanneer je echt moe bent gaat denken, op iemands naam komen of gewoon opletten vaak niet zo soepel, want je levenskrachten zijn op, je hebt er gewoon geen puf meer voor.
Het etherlichaam is ook het instrument om je dingen mee voor te stellen. Bij het begin van dit stuk, toen het over je vakantie ging, had je daar vast een beeld bij. Dat beeld maakte je met je etherlichaam. Verbeelding is van essentieel belang voor de kwaliteit van ons leven (2).Door ons nieuwe dingen voor te stellen, kunnen we doelen stellen en hebben we hoop voor de toekomst. Dit laat nogmaals de relatie van het etherlichaam met de tijd zien.
De eerste zeven jaar
Het belangrijkste wat een kind in zijn eerste zeven jaar doet, is groeien. Met als bekroning het ontstaan van het definitieve gebit wanneer de tanden worden gewisseld. Wanneer het melkgebit verdwijnt is het volwassen gebit in aanleg al helemaal aanwezig. Het mensje is “af”. Het etherlichaam dat zo hard geklust heeft aan de groei en ontwikkeling van het lichaam kan deze taak nu (deels) los laten en zich ergens anders op richten. Op het denken!
Dezelfde krachten die er voor gezorgd hebben dat een baby gegroeid is van ruim 3 kilo bij de geboorte naar 9 kilo bij 12 maanden zijn nu beschikbaar voor een enorme ontwikkelingsstap: het leren lezen en schrijven en rekenen.
Dit is de reden dat er op de Vrije School bij de schoolrijpheid gekeken wordt naar het wisselen van de tanden. En dat kinderen “pas” in de eerste klas gaan lezen en schrijven. Wanneer je op deze manier kijkt, kan je iets verzinnen over wat het met de groei en ontwikkeling van een kinderlichaam doet wanneer je vroeg cognitief aan de slag gaat. Je legt dan beslag op krachten die niet meer ingezet kunnen worden om aan het kinderlichaam te bouwen (3). Overigens groeien wij als volwassenen fysiek gezien niet ongebreideld door maar op geestelijk vlak is onze groei potentieel oneindig.
Er valt nog veel meer te zeggen over het etherlichaam maar voor nu laten we het hier bij.
In een notendop
Samenvattend delen wij het etherlichaam met de planten. Het element van het etherlichaam is water, de levensdrager. Het etherlichaam verzorgt onze energie, het houdt ons lichaam in stand en laat ons groeien, zowel fysiek als geestelijk. Het zorgt voor herstel en stemt alle processen in het lichaam op elkaar af. Ons denken en voorstellingsvermogen werken middels het etherlichaam.
Wanneer we de vier onderdelen hebben behandeld zullen we ingaan op hun onderlinge samenhang. Dan komt bijvoorbeeld aan bod hoe je het etherlichaam kan verzorgen en opladen zodat je je energie goed kan verzorgen. (Teaser: je etherlichaam laadt onder andere op in de nacht, tijdens je slaap).
- Schoorel, De eerste zeven jaar, (Zeist: Uitgeverij Christofoor, 2014).
- van der Kolk, Traumasporen, (Eeserveen: Uitgeverij Mens!, 2021, blz. 36).
- Roseboom, Gelijk goed beginnen, (Utrecht: Uitgeverij de Tijdstroom, 2022).
